menu icon

საჯარო სამართლის იურიდიული პირი
ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერისტეტი
ალექსანდრე თვალჭრელიძის სახელობის მინერალური ნედლეულის კავკასიის ინსტიტუტი

საინჟინრო-გეოლოგიური, გეოფიზიკური და ჰიდროგეოლოგიური სამეცნიერო-კვლევითი განყოფილება

საინჟინრო-გეოლოგიური, გეოფიზიკური და ჰიდროგეოლოგიური სამეცნიერო-კვლევითი განყოფილება; განყოფილების გამგე – ნოდარ რჩეულიშვილი – გეოლოგია–მინერალოგიის მეცნიერებათა დოქტორი.

მეცნიერ თანამშრომლები: - ნესტორ კაცაძე, ანზორ მესხია, ნოდარ  ფალავანდიშვილი, ლია ზუბაშვილი;  წამყვანი ინჟინრები: - ლალი კობესაშვილი, გურამ როდონაია.
ინჟინერი –  თემურ ცაგარელი. საინჟინრო–გეოლოგიური, გეოფიზიკური და ჰიდროგეოლოგიური კვლევების განყოფილება 

კავკასიის ალექსანდრე თვალჭრელიძის მინერალური ნედლეულის ინსტიტუტში შემავალი ფუნქციონალური სტრუქტურული ერთეულია. განყოფილების საქმი­ანობის ძირითად საგანს დედამიწის ქერქში მიმდინარე გეო­ლო­გიური, ჰიდროგეოლოგიური და გეოეკო­ლო­გი­ური პროცესების დადგენისა და შეს­წავლის მიზნით საინჟინრო-გეოლო­გიური, გეოლოგიურ-გეოფიზიკური და ჰიდროგეოლოგიური სამეცნიერო-გამოყენებითი კვლევე­ბის ჩატარება წარმოად­გენს. განყოფილება წარმოდგენილია მაღალკვალიფიციური, გამოცდილი სპეციალის­ტებით. აღჭურვილია სათანადო ხელსაწყო–დანადგარებით, უზრუნველყოფილია ლაბორატორიული ბაზით. სპეციალიზირებული სამუშაოების ნაწილი შესრულდება სათანადო საწარმოებთან დადებული ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმის საფუძველზე. კავკასიის ალ. თვალჭრელიძის მინერალური ნედლეულის ინსტიტუტის საინჟინრო–გეოლოგიური, გეოფიზიკური და ჰიდროგეოლოგიური კვლევების განყოფილებაში საინჟინრო–გეოლოგიური კვლევები, ერთის მხრივ, თანამედროვე  გეოდინამიკური პროცესების (მეწყერები, ღვარცოფები, ზვავები, შვავები, მდინარეთა ნაპირების და სავარგულების ეროზია) შესწავლას მოიცავს, მეორეს მხრივ,  მიზნად ისახავს კონკრეტუ­ლი საინჟინრო-გეოლოგიური ამოცანების გადაწყვეტას სამოქალაქო და სამრეწველო შენობა-ნაგებობების, სატრანსპორტო კომუ­ნიკაციებისა და ჰიდროტექნიკური ნაგე­ბობების რეკონსტრუქციისა და მშენებ­ლობის პროექტების შედ­გენის მიზნით. გეოლოგიურ-გეოფიზიკური კვლევების ჩატარება საკვლევი ტერიტორიის გეო­ლო­გიური აგე­ბულებისა და ტექტონიკის შესახებ ინფორმატიული მასალის მოპო­ვების საშუალებას იძლევა, რაც აუცილებელ პირობას წარმოადგენს საინჟინრო-გეოლოგიური კვლევების, გეოლოგიური აგეგ­მვისა და სასარგებლო წია­ღი­სეულის, მათ შორის მიწისქვეშა წყლების, ძებნა-ძიების წარმატებით წარ­მოებისათვის.  გეოფიზიკური კვლევების თანამედროვე მეთოდიკა წარმატებით გამოიყენება გეოდინამიკური პროცესების, მათ შორის მიწისძვრების, შესწავლისა და პროგნოზირების დროს, აგრეთვე საინჟინრო–გეოლოგიური სამუშაოების შესრულების პროცესში. გეოლოგიურ–გეოფიზიკური კვლევებით დასახული ამოცანების გადაწყვეტა მიმდინარეობს ელექტრომეტრიის, მაგნიტომეტრიის და სეისმომეტრიის კომპლექსური მეთოდების გამოყენებით. ციფრულ ფორმატში მოპოვებული ინფორმაცია, თანამედროვე კომპიუტერული ტექნოლოგიების გამოყენებით მუშავდება, რაც სხვადასხვა მასშტაბისა და დატვირთვის გეოლოგიური და გეოფიზიკური რუკებისა და ჭრილების ელექტრონული ვერსიის შედგენის საშუალებას იძლევა. ჰიდროგეოლოგიური კვლევების მიზანს წარმოადგენს მიწისქვეშა წყლების საბადოების გამოვლენა და მათი შესწავლა სასმელ–სამეურნეო და ტექნიკური წყალმომარაგების განსახორციელებლად.   ჰიდროგეოლოგიური კვლევებისას ხორციელდება მიწისქვეშა წყლების ფორმირების, გავრცელების, მისი მოძრაობისა და ქანებთან ურთიერთმოქმედების შესწავლა.  ამ ამოცანის განსახორციელებლად შესაძლებელია შემდეგი სახის სამუშაოების ჩატარება: –   რეჟიმული დაკვირვებები მიწისქვეშა წყლებზე –   საძიებო–საექსპლუატაციო ჭაბურღილების პროექტირება და ბურღვა –  საძიებო–საექსპლუატაციო ჭაბურღილებში საცდელ–ფილტრაციული სამუშაოების ჩატარება  მიწისქვეშა წყლების საბადოს მარაგების შეფასების მიზნით საინჟინრო–გეოლოგიურ, გეოფიზიკურ და ჰიდროგეოლოგიურ სამეცნიერო–კვლევით განყოფილებაში     გაერთიანებულ სპეციალისტებს არაერთი მნიშვნელოვანი პრობლემის გადაწყვეტაში მიუღიათ მონაწილეობა. მათ     შორის აღსანიშნავია: თენგიზის ნავთობის საბადოს დამცავი დამბის მშენებლობის პროექტი; ბაქო–სუფსის ნავთობსადენის აღდგენა–რეკონსტრუქციის პროექტი; ფოთის საბორნე გადასასვლელის პროექტი; ჩრდილო–სამხრეთი მაგისტრალური გაზსადენის რეაბილიტაციის პროექტი; მთიანი აფხაზეთის სპილენძ–პოლიმეტალური სარტყელის გეოლოგიურ–გეოფიზიკური შესწავლა; სამხრეთ საქართველოს მადნეული და არამადნეული წიაღისეულის ძებნა–ძიება; თურქეთ–საქართველოს ერთობლივი პროექტით სასაზღვრო ზოლის მაგნიტური ველის შედგენა; საქართველოს ტერიტორიის 1 : 500000 მასშტაბის აბსოლუტური და ანომალური მაგნიტური ველის რუკების   შედგენა; რეგიონული გეოლოგიურ–გეოფიზიკური ჭრილების და სიღრმული რუკების შედგენა; ამბროლაურის რაიონის სოფლების წყალმომარაგების პრობლემის გადაწყვეტა; ქ. ქობულეთის წყალმომარაგების პრობლემის შესწავლა–გადაწყვეტა; საქართველოს სასაზღვრო ზოლის სამხრეთ–აღმოსავლეთ ნაწილის წყალმო­მარაგების საკითხების შესწავლა–   გადაწყვეტა: გარე­ჯის ნახევრადუდაბნოს წყალმომა­რაგების პრობლემის შესწავლა-გადაწ­ყვეტა.  საინვესტიციო წინადადებები: ჟინვალის წყალსაცავის საპროპელური ნალექების შესწავლა  ბუნებრივი სასუქებისა და კერამიკული ნაწარმის ნედლეულის წარმოების მიზნით  ჟინვალის წყალსაცავის ფსკერზე დაგროვილი ნალექები განიხილება, როგორც გე­ო­ლო­გიური ობიექტი, რომლის მასა სასარგებლო წიაღისეულს წარმოადგენს. წინას­წარი დაკვირვებების შედეგად გამოვლინდა, რომ ჟინვალის წყალ­სა­ცავის საპროპელური მასა მაღალი ხარისხის ბუნებ­რივი სასუქების წარმოებისათვის ვარგის ნედლეულს უნდა წარმოადგენდეს. აღნიშნული ფსკერული ნალექების მარაგები თვითშევსებადი და პრაქ­ტიკულად უშრე­ტია (1999 წლის მონაცემებით მათი რაოდენობა 20–25 მლნ. მ3 აღწევდა). ჟინვალის წყალსაცავის საპროპელური მასის ტერიგენული ფრაქცია შავფიქლებრივი წყებების დენუდაციის მასალას წარმოადგენს. ცნობილია, რომ ის ვარგისია კერამიკული წარ­მო­ე­­ბის ნედლეულად (აგური, კრამიტი), რაც ჟინვალის შლამური ნალექების წი­ნას­წარი კვლე­ვე­ბითაც დადას­ტურდა.         შეთავაზებული პრობლემის გადასაწყვეტად, აუცილებელია ჟინვალის წყალ­საცავის საპროპელური მასის გეოლოგიური მახასიათებლებისა და ფიზიკო-ქიმიური პარამეტრების შესწავლა, რისთვისაც დაგეგმილია სპეციალიზებული გეო­ლო­გი­ურ­ი სამუშაოებისა და პირველადი ტექნოლოგიური კვლევების ჩატარება.   

გარეჯის ნახევარუდაბნოს ეკოსისტემის ოპტიმიზაცია, მიწისქვეშა წყლების ადგილობრივი რესურსების ათვისების გზით            საგარეჯოს რაიონში, თბილისიდან სამხრეთ აღმოსავლეთის მიმართულებით 70კმ - ში  მდებარეობს ტაფობი, რომელიც გარეჯის უდაბნოს სახელითაა ცნობილი. 

ეს დიდი ისტორიული წარსულის მქონე კუთხეა. საუკუნეების მანძილზე “დავითგა­რეჯა” მოწინავე კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრი იყო. მრა­ვალ­რიცხოვანი სასულიერო პირის გარდა, აქ მეურნე მოსახლეობა სახლობდა, რო­მე­ლიც როგორც “სამონასტ­რო გლეხთა” ფენა იყო ცნობილი. სამონასტრო ცხოვ­რების ჩაქრობის პარალელურად, გასული საუკუნის დასაწყისისთვის, რეგიონი გაუკაცურდა. ამ ფაქ­ტორ­მა გარეჯის უდაბნოს გეოეკოლოგიურ სისტემის – გეო­ლო­გიური გარემო, მცე­ნა­რე­უ­­ლი­ სა­ფარი, ცოცხალი ორგა­ნიზმები, ადამიანი - წონასწორობაში აშკარა დისბა­ლან­სი შეიტანა. ზემოთ ხსენებული პრობლემების გადაწყვეტა შესაძლებელია სას­მელ-სამე­ურნეო წყლის ალტერ­ნა­ტი­უ­ლი წყაროს მოძიებით, რომლის მარაგებს ადგილობ­რივი რესურსები უნდა შეადგენდნენ. მათ უნ­და დააკმაყოფილონ რეგიონში შერჩენილი მოსახლეობის მოთხოვნილება სასმელ-სამეურ­ნეო წყალზე, ხო­ლო “გარეჯის უდაბნოს” გეოეკო­სისტემა უზრუნველყონ მისი რეაბილიტაციისათვის საკ­მარისი რაოდენობით. კომ­პლექსური გეოლოგიური, ჰიდროგე­ოლო­გი­ური და გეოფი­ზიკური  კვლე­ვების ჩატარების შედეგად, უნდა გამოვლინდეს ადგილობრივი, მი­წის­ქვეშა წყლე­ბის საბადო, რომლის შემდგომი ათვისება განხორ­ციელ­დე­ბა ჭა­ბუ­რ­­ღი­ლების ბურღვის გზით.   გარე კახეთის ტალახის ვულკანების შესწავლა ბალნეოლოგიური კურორტების სანედლეულო ბაზად გამოყენების მიზნით   (საინვესტიციო წინადადება შემუშავებულია გეოლოგიური განყოფილების თანამშრომლებთან ერთად)   გარე კახეთში ტა­ლა­ხის ვულკანების მთელი რიგი უბნებია გამოყოფილი. ცალ­კეული ვულკანების ფართობი 50 000მ2 აღწევს, ხოლო ტალახის მოცულობა 400 000 მ 3 აღე­მა­ტე­ბა.

აღნიშნული ვულკანების პროდუქტიულმა მასამ, როგორც სამკურნალო თვი­სებების მქონემ, მკვლევართა ყურადღება მათი შესწავლის პირველივე ეტაპზე მიიქ­ცია.

ტიულკი–ტაფას უბანზე, სადაც ცალკეული ვულკანების რაოდენობა 100 მ-დე აღწევს, შემოთავაზებულია გამაჯანსაღებელ - ბალნე­ოლო­გიური კო­მპ­­ლექ­სის მოწყობა. თი­­­ხებისა და ქლორ-ნატრიუმიან-ნავთობიანი წყალ­­ხსნარების მედი­კა­მენ­ტოზური თვისე­ბების და­ზუს­ტებისა და სა­სარ­­­გებლო კომ­პო­ნენტების მარაგების დადგენის მიზნით დაგეგმილია სპეციალიზებული გეოლოგიური ძიებები და მედიკო-ბიოლოგიური დაკვირვებები.


შრომები:

- ნ. რჩეულიშვილი, “შავი ფიქლების წყებების ფორმირების პროცე­სე­ბი და კოლჩედანური მადანდაგროვება”, სამეცნიერო სესია, მიძღვნილი გეო­ლოგიური საზოგადოების 60 წლის­თავისადმი, თეზისები,“მეცნიერება”,თბილისი, 1993წ. გვ.71-72.

- ნ. რჩეულიშვილი, ნ. ფალავანდიშვილი, და სხვ., “სოფელ უდაბნოს ალტერნატიული წყალმომარაგების საკითხი”, “სამთო ჟურნალი” #1-2(16-17), თბილისი, 2006წ. გვ.71–73.

- ნ. რჩეულიშვილი, და სხვ., “გარე კახეთის ტალახის ვულკანების ბალნეოლოგიური კურორტების სანედლეულო ბაზად გამოყენების შესა­ხებ”, “სამთო ჟურნალი” #1-2(16-17). თბილისი, 2006წ.გვ. 74–76 .

- Кваташидзе Р.Ю., Палавандишвили Н.Н., Родоная Г.Н., Рчеулишвили Н.Л. «К вопросу решения проблемы водоснабжения курортной зоны г. Кобулети», Georgian Engineering News, , 2007,   #1стр.144-147.

- ნ. კაცაძე. „ნავთობსადენის მშენებლობისათვის არახელსაყრელი საინჟინრო-გეოლოგიური პირობები ბაქო-თბილისი-ჯეიხანის ნავთობსადენის ტრასის 175-222 კმ მონაკვეთზე (ბორჯომის ხეობა)“ - 2002 წლის ივნისი, ბაქო. ბაქო-თბილისი-ჯეიხანის  ნავთობსადენისადმი მიძღვნილი კონფერენცია. თეზისები. გვ.17

- A. Meskhia, „Application of Geophysical Methods to Engineering Geo-dynamics investigations“, 1989, IVA – rapports, Stockholm.

- A. Meskhia, Geophysical Studies along Turkish-Georgian Border Zone“, 2001, MTA- Ankara.

- ნ.რჩეულიშვილი, ნ.ფალავანდიშვილი, ლ.ზუბაშვილი "წყალი‘’[ფენომენი; წიაღისეული რესურსი]"  კმნი, თბილისი,  2014 წ.  წიგნი, 36გვ.

- ი. ნოზაძე, ნ. რჩეულიშვილი, ი. კვატაშიძე  `წიაღის რესურსების მართვასთან დაკავშირებული კანონმდებლობის ზოგიერთი საკითხი და საქართველოს გეოლოგიურ-ეკონომიკური დარაიონება~, საქართველოს ტექნიკური უნივერ­სიტეტი, საქართველოს მინერალოგიური საზოგადოება; შრომათა კრებული, სამეცნიერო–ტექნიკური კონფერენცია საქართველოს გეოლოგიის თანამედროვე პრობლემების შესახებ, თბილისი, 2015 წ. გვ. 106–111.

- ნ. რჩეულიშვილი, რ. კვატაშიძე, ნ. ფალავანდიშვილი, ლ. ზუბაშვილი, ნ. ენუქიძე `მცირემიწიან ფერმერულ მეურნეობებში მიწისქვეშა წყლების სარწყავად მოხმარების პერსპექტივები (მარნეულის რეგიონის მაგალითზე)~, საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი, საქართველოს მინერალოგიური საზოგადოება; შრომათა კრებული, სამეცნიერო–ტექნიკური კონფერენცია საქართველოს გეოლოგიის თანამედროვე პრობლემების შესახებ, თბილისი, 2015 წ. გვ. 122–126.

- ნ. რჩეულიშვილი, ნ. ფალავანდიშვილი, გ. როდონაია, ნ. ენუქიძე, ლ. ზუბაშვილი, რ. ბაბაქიშიევი `მარნეულის დასახლება ჯანდარას სავარგულების სარწყავი წყლით მომარაგების შესაძლებლობის შესახებ ~, საქართველოს მინერალოგიური საზოგადოება, საქართველოს ტექნიკური  უნივერსიტეტი, მოხსენების თეზისები,   საერთაშორისო სამეცნიერო–პრაქტიკული კონფერენცია გეოლოგიის თანამედროვე პრობლემების შესახებ, `გეოლოგიის დარგის სიძლიერე ეკონომიკის აღორძინების წინაპირობაა~, (ინგლისურ ენაზე) თბილისი, 2016წ. გვ. 109–112.